patoloji-ders-notlari

Title

Serdar Balcı

Neoplazinin Klinikopatolojik Özellikleri ve Epidemiyoloji

Dr. Serdar BALCI

Benign ve Malign tümörlerin neden olduğu klinik problemler

Tümörün konak üzerindeki etkileri

Kanser Kaşeksisi

Vücut yağının giderek kaybı

Vücut ağırlığının giderek kaybı

Belirgin zayıflık

Anoreksi

Anemi

Kaşeksi

Kanserin boyu ve yayılımı ile kaşeksinin ciddiyeti ilişkilidir

Cancer cachexia: understanding the molecular basis Nature Reviews Cancer, 14, 754–762 (2014)

Cancer cachexia: understanding the molecular basis Nature Reviews Cancer, 14, 754–762 (2014)

Cancer cachexia: understanding the molecular basis Nature Reviews Cancer, 14, 754–762 (2014)

Paraneoplastik Sendromlar

Kemik metastazı nedenli hiperkalsemi, paraneoplastik sendrom değildir

Hiperkalsemi nedeni PTH-benzeri protein salgılanması ise bu paraneoplastik sendromdur

Robbins Basic Pathology

Robbins Basic Pathology

Grade (Derece)

Farklı tümörler için farklı derecelendirmeler kullanılır

Her neoplazi için kullanılan kriterler de farklıdır

Fuhrman Grade

Gleason Grade ve Skor

FIGO Grade

Cancer Grading Manual

Cancer Grading Manual

Cancer Grading Manual

Cancer Grading Manual

Cancer Grading Manual

Cancer Grading Manual

Stage (Evre)

Temel aldığı:

Primer lezyonun boyu ve lokal dokulara yayılım miktarı

Bölgesel lenf nodlarına yayılım

Metastaz varlığı veya yokluğu

Stage

Atlas of Staging in Gynecological Cancer

Atlas of Staging in Gynecological Cancer

Arch Pathol Lab Med. 2009 Oct;133(10):1539-51

cancerstaging.org

Kanserin Laboratuvar Tanısı

Morfolojik Yöntemler

Tümör belirteçleri (marker)

Moleküler Tanı

Morfolojik Yöntemler

Her olgu için klinik bilgi verilmesi şarttır Bazı vakalarda ise tanının olmazsa olmazıdır

Cilt ve mukozadaki radyasyon etkisi tümörle karışabilir

İyileşme dönemindeki kemik kırığı osteosarkomla karışabilir

Giant cell tumor of bone vs bone cysts vs hyperparathyroidism

Spesmen – Patolojik Örnek

Spesmen türleri

Radikal Cerrahi

Eksizyonel biyopsi

Tru-cut (iğne) biopsi

Int J Surg Case Rep. 2014; 5(1): 30–33

Frozen

http://www.ihcworld.com/

İnce İğne Aspirasyon Sitolojisi

Eksfoliatif Sitoloji

Sitolojik Yayma

Papanicolaou yaymaları

Robbins Basic Pathology

İmmünohistokimya

Bancroft’s Theory and Practice of Histological Techniques

Akım Sitometri

Tümör Belirteçleri

Tümör ilişkili, kandan tespit edilebilen enzim, hormon ve diğer tümör belirteçleri

Kanserin KESİN tanısı değildir

Taram testi

Tedaviye cevap

Rekürrensin tespiti

PSA

CEA

AFP

CA-125

CA19-9

Moleküler Yöntemler

Bancroft’s Theory and Practice of Histological Techniques

Robbins Basic Pathology

Tümörün moleküler profili

Ekspresyon profili

Robbins Basic Pathology

Tümörün moleküler profili

İki tip mutasyon

Sürücü mutasyonlar

Yeni klasifikasyonlar

BRAF-omas???

Robbins Basic Pathology

Klinik gidişi etkileyen faktörler

Sağkalımı etkileyen faktörler

Tümörün histolojik tipi

Derecesi

Preinvaziv komponentin varlığı

Tümör boyutu

Perinöral invazyon

Lenfatik invazyon

Venöz invazyon

Evre T, N, M

Herediter sendromlar için ipuçlarıClues for hereditary syndromes

Patolojide kullanılan belirteçler

Patoloğun ürünü raporudur

Raporda ne olmasını bekleriz?

Klinik gidişi etkileyecek tüm morfolojik, fenotipik, moleküler özellikler

Kontrol listeleri, CAP

cap.org/cancerprotocols

Epidemiyoloji

Epidemiyolojik veriler kanser ile ilişkili faktörlerin bulunması için kullanılır

Sigara → Akciğer kanseri

Tüketilen yağ ve lif oranı → Kolon kanseri

Çevresel, ırk (herediter), kültürel etkiler

Kanser insidansı

http://globocan.iarc.fr/Pages/fact_sheets_population.aspx

Kanser hızları zaman içinde değişmektedir

Coğrafi ve çevresel etkiler

Çevresel karsinojenler heryerde

Çalıştığınız yerde, yiyeceklerde, yaptığınız her kişisel aktivitede

Güneş ışığı

Asbest

Bazı iş kolları

Bazı diyet alışkanlıkları

Sigara

Kronik alkol kullanımı

İlk cinsel aktivite yaşı

Cinsel partner sayısı

?düşünmek için?

Neden yaşlılarda kanser görülüyor?

Neden yenidoğanlarda kanser görülüyor?

Neden bazı kanser türleri belli yaş gruplarına özel?

Yaş

Herediter

Kromozom ve DNA dengesizlikleri

Belirgin kanser türlerinde artış

Neden tüm sigara içenlerde kanser gelişmiyor?

İlaç metabolizmasındaki enzimlerdeki polimorfizmler

Akciğer tümörlerinde yapılan Genome-wide association studies (GWAS)

Nikotinik asit reseptöründe varyantlar tespit etmişler

Bu da içilen sigara ile orantılı

Bu reseptör bağımlılığı etkileyerek dolaylı yoldan kansere yatkınlık sağlıyor

?Benim amcam günde 3 paket içiyordu, kanser filan da olmadı?

Akkiz preneoplastik lezyonlar

Benign neoplazmın malign neoplazma dönüşme riski nedir?

Kanserin erken tanısı

Kanser istatistiklerini nereden bulabilirsiniz?

SEER: seer.cancer.gov/

Globocan: globocan.iarc.fr/

__ __ http://www.cancerindex.org/Turkey