patoloji-ders-notlari

Title

Serdar Balcı

Hücrede büzüşme, piknozis, nükleol kaybı, Nissl cisimciği kaybı, sitoplazmada belirgin eozinofili (kırmızı nöron)

Nükleus da büzüşen hücre gibi köşeli şekil alır

Robbins Basic Pathology

Injured axons undergo swelling and show disruption of axonal transport

Swellings (spheroids) can be recognized on H&E stains and can be highlighted by silver staining or immunohistochemistry.

Axonal spheroids are visible as bulbous swellings at points of disruption, or altered axonal transport.

Robbins Basic Pathology

Axonal injury

-leads to cell body enlargement and rounding

-peripheral displacement of the nucleus

-enlargement of the nucleolus

-peripheral dispersion of Nissl substance (central chromatolysis)

C: With axonal injury there can be swelling of the cell body and peripheral dispersal of the Nissl substance, termed chromatolysis.

Robbins Basic Pathology

Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease

SSS Travmatik Hastalıkları

Dr. Serdar BALCI

Santral Sinir Sistemi Travması

• Önemli bir mortalite ve morbidite nedeni
• Hasarın lokalizasyonu ve şiddeti klinik seyri etkiler
  • Birkaç milimetreküplük hasar
    • frontal lob → sessiz klinik
    • spinal kord → belirgin fonksiyon kaybı
    • Beyin kökü → ölümcül

Delici travma

Künt travma

Açık yara

Kapalı yara

• Lezyonun büyüklüğü ve dağılımını etkileyen faktörler:

  • Travmaya neden olan nesnenin şekli
  • Çarpmanın gücü
  • Hasar sırasında kafanın hareket edip etmediği

• Dış bulgular beyindeki hasarın ciddiyeti ile korele olmayabilir

• Hasar parenkimde, damarlarda ya da her ikisinde olabilir

• Tekrarlayan travma ilerleyen dönemlerde nörodejeneratif hastalıklara neden olabilir

  • Muhammed Ali

• Travma ile Alzheimer hastalığı arasında bir ilişki var

• Travma ilişkili dejenerasyon

  • Kronik travmatik ensefalopati
  • Intranöronal tau protein birikimleri

Travmatik Parankim Hasarı

• Kafaya bir obje çarptığında
• “Coup” hasar
  • Çarpmanın olduğu taraftaki hasar
• “Contrecoup” hasar
  • Beynin karşı tarafında olan hasar
• Her iki lezyon da kontüzyondur:
  • Dokularda hızlı yer değiştirme
  • Vasküler yapılarda hasar
  • Kanama gelişimi
  • Doku hasarı
  • Ödem
• Girusların uç kısımları travmatik hasara en hassas bölgeler
• Kontüzyonlar, kafa kemiklerinin düzensiz olduğu yerlerde daha belirgin
  • Orbitofrontal bölge ve temporal lob uç kısımları
• Penetran yaralanmalar
  • Kurşun
  • Kırık sonucu kemik fragmanları
  • Laserasyon, doku yırtılması, vasküler hasar ve kanama

Kontüzyonlar: kama şeklinde, geniş taban hasarın olduğu tarafta

Akut kontüzyonlar, her iki temporal lobda, hemoraji ve doku hasarı

Robbins Basic Pathology

İskemik lezyonlarda korteksin yüzeyel dokuları korunurken, travmada yüzeyel tabakalar daha çok etkilenir

Robbins Basic Pathology

• Birkaç saat içinde
  • Etkilenen dokuda kan ekstravazasyonu
  • Serebral korteks kalınlığınca
  • Beyaz maddeye
  • Subaraknoid alanlara geçer
• Fonksiyonel etkiler erken görülür
• Morfolojik değişikliklerin ortaya çıkması 24 saati bulur
  • Nükleer piknozis, sitoplazmik eozinofili, hücre yapısının bozulması
• İnflamatuar cevap gelişir, nötrofiller ve sonrasında makrofajlar

Eski travma alanı:

-giruslarda deprese, çekintili, sarı-kahverengi yamalar

Robbins Basic Pathology

Autopsy Pathology: A Manual and Atlas

Uzak hasar, orbital yüzde kontüzyon

Diffüz aksonal hasar

Travma sonrası gelişen sinsi ve yaygın aksonal hasar

Beyindeki bir bölgenin diğerine göre olan hareketi sırasında akson yapısı ve fonksiyonunda bozukluk

Açısal hızlanma direk etki olmasa bile aksonal hasar ve kanamaya neden olabilir

Travma sonrasında koma gelişen ahstaların %50’sinde beyaz madde hasarı ve diffüz akson hasarı vardır

Concussion (Sarsıntı)

Geri dönüşlü, bilinç bulanıklığı

Kontüzyon yok

Geçici bilinç kaybı, geçici respiratuar arrest, refleks kaybı

Nörolojik iyileşme tamdır

Olay hakkında amnezi kalabilir

Patogenezi net bilinmiyor

Travmatik Vasküler Hasar

• SSS travması damarları direkt etkileyebilir
  • epidural, subdural, subaraknoid veya intraparenkimal
  • Tek başlarına ya da kombinasyonlar halinde olabilirler
  • Subaraknoid ve intraparenkimal kanamalar kontüzyon ve laserasyon alanlarında olur

Robbins Basic Pathology

Epidural Hematom

• Dural damarlar travmaya açıktır
  • arteria meningea media
• Infantlarda
  • Kafa kemiklerinde kırık olmadan da kemiklerin hareketi ile oluşan hasar
• Çocuk ve erişkinler
  • Kemik kırıkları
• Arterial basınç ile kan birikir
• Durayı kemikten ayırır
• Beyne bası yapan bir hematom alanı oluşturur

Duranın bir kısmını kaplayan epidural hematom

Robbins Basic Pathology

Subdural Hematom

• Travma sırasında beynin hızlı hareketi ile olur
• Köprü venler beyinden subaraknoid ve subdural alandan geçip dural sinüslere dökülür
• Bunlardaki yırtılma ile subdural mesafeye kan dolar
• Yaşlılar
  • Beyin atrofiktir
  • Beynin hareketi için potansiyel boşluk var
  • Köprü venler gergin
  • Hareket ile hasara daha yatkın
• İnfantlar
  • Köprü venlerin duvarları ince

Robbins Basic Pathology

Yaralanma sonrası ilk 48 saatte bulgu verir

Serebral hemisferlerin lateral yüzlerinde ve bilateral olabilir

Akut subdural hematom

Beyin yüzeyinde taze pıhtılaşmış kanın birikimi

Sulkusların içine doğru birikim olmaz

Altındaki beyin düzleşmiş

Subaraknoid alan çoğunlukla normal

Venöz kanamalar kendiliğinden sınırlıdır

Kanama yıkılır ve organize olur

Gelişen subdural hematom

Subdural alanda yarıakışkan membrana bağlı pıhtı

Autopsy Pathology: A Manual and Atlas

Subdural hematomlar organize olur

1 hafta→ pıhtı yıkılır

2 hafta → granülasyon dokusu gelişir

1-3 ay → fibrozis

Autopsy Pathology: A Manual and Atlas

Duraya yapışık büyük organize subdural hematom

Organize hamtaomlar duraya yapışıktır. Alttaki araknoid ya da subdural membranlara yapışıklık olmaz

Fibrozis olan lezyonlarda çekinti olabilir

Geride ince bir bağ doku fragmanı kalır

Subdural hematomlar yeniden kanar

Kronik subdural hematom

Granülasyon dokusundaki ince damarlardan kanama olur

Mikroskopik olarak değişik dönemlere ait kanamalar görülebilir

Robbins Basic Pathology